Rola osoby odpowiedzialnej w świetle Rozporządzenia (UE) 2023/988 dotyczącego bezpieczeństwa produktów tj. rozporządzenie „GPSR”

/w

Wprowadzenie

Z dniem 13 grudnia 2024 roku wchodzi w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 roku w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 oraz uchylające dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywę Rady 87/357/EWG („Rozporządzenie GPSR”).

Rozporządzenie GSPR ma na celu zwiększenie ogólnego bezpieczeństwa produktów wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej. Rozporządzenie jest odpowiedzią na stale rosnący rozwój sprzedaży internetowej. Jednym z istotnych aspektów nowego rozporządzenia jest wprowadzenie pojęcia „osoby odpowiedzialnej”. Pojęcie osoby odpowiedzialnej dobrze znane jest w prawie kosmetycznym, o czym można przeczytać na naszym blogu https://www.jkmkancelaria.pl/artykuly/kim-jest-osoba-odpowiedzialna-w-prawie-kosmetycznym/.

Poniższy artykuł ma za zadanie przybliżyć rolę oraz obowiązki osoby odpowiedzialnej w kontekście nowych regulacji prawnych – rozporządzenia GPSR.

Kim jest osoba odpowiedzialna?

Osoba odpowiedzialna, zgodnie z Rozporządzeniem GPSR, to podmiot, który ma obowiązek zapewnienia zgodności produktów z wymaganiami bezpieczeństwa określonymi w rozporządzeniu GPSR. Osoba odpowiedzialna, tj. podmiot gospodarczy może wprowadzić produkt do obrotu w Unii Europejskiej jeżeli posiada miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej. Osoba odpowiedzialna odpowiada za zadania określone w art. 4 ust 3 rozporządzenia (UE) 2019/1020 w odniesieniu do produktu, tj.:

  • weryfikuje sporządzenie deklaracji zgodności UE lub deklaracji właściwości użytkowych i dokumentacji technicznej, przechowuje deklarację zgodności lub deklarację właściwości użytkowych do dyspozycji organów nadzoru rynku oraz zapewnia tym organom dostęp do dokumentacji technicznej na żądanie;
  • przedstawia organowi wszystkie informacje i dokumenty konieczne do wykazania zgodności produktu w języku łatwo zrozumiałym dla tego organu;
  • jeżeli ma powody, by przypuszczać, że dany produkt stwarza ryzyko, informuje o tym organy nadzoru rynku;
  • podejmuje współpracę z organami nadzoru rynku, w tym, na uzasadniony wniosek, upewniając się, że podjęte zostaną natychmiast niezbędne działania naprawcze w celu usunięcia niezgodności z wymaganiami określonymi w unijnym prawodawstwie harmonizacyjnym mającym zastosowanie do danego produktu lub w celu ograniczenia ryzyka, jakie stwarza dany produkt.

Osoba odpowiedzialna ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, żeby konsumenci mieli dostęp do bezpiecznych i zgodnych z prawem produktów. Osobą odpowiedzialną może nią być producent, importer, dystrybutor lub każda inna osoba wprowadzająca produkt na rynek UE.

Obowiązki osoby odpowiedzialnej:

Osoba odpowiedzialna ma szereg obowiązków, z których najważniejsze to:

1. Zapewnienie, że produkty są zgodne z wymaganiami bezpieczeństwa określonymi w rozporządzeniu GPSR oraz że zostały poddane odpowiednim procedurom oceny zgodności.

Głównym obowiązkiem osoby odpowiedzialnej jest wprowadzenie do obrotu lub udostępnienie na rynku tylko produktów bezpiecznych. W art. 6 Rozporządzenia GPSR szczegółowo zostały określone przymioty bezpieczeństwa produktu.

Przed wprowadzeniem produktów do obrotu, należy przeprowadzić wewnętrzną analizę ryzyka oraz sporządzić dokumentację techniczną zawierającą co najmniej ogólny opis produktu i jego zasadnicze właściwości istotne dla oceny jego bezpieczeństwa.

2. Posiadanie dokumentacji technicznej, która pozwala na ocenę zgodności produktu z wymogami bezpieczeństwa.

Osoba odpowiedzialna posiada dokumentację techniczną, która musi zawierać analizę możliwych ryzyk związanych z produktem oraz rozwiązań stosowanych w celu wyeliminowania lub ograniczenia takich ryzyk, w tym wyniki ze sprawozdań dotyczących badań przeprowadzonych przez producenta lub przez inny podmiot w jego imieniu oraz wykaz odpowiednich norm europejskich. Produkt uznaje się za zgodny z ogólnym wymaganiem bezpieczeństwa jeżeli jest zgodny z odpowiednimi normami europejskimi lub ich częściami w zakresie ryzyk i kategorii ryzyk objętych tymi normami.

W przypadku braku odpowiednich norm europejskich, produkt musi być zgodny z wymaganiami krajowymi w odniesieniu do ryzyk i kategorii ryzyka objętych wymaganiami w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa określonymi w prawie krajowym państwa członkowskiego, w którym produkt jest udostępniany na rynku, pod warunkiem że prawo to jest zgodne z prawem Unii Europejskiej.

Dodatkowymi elementami dotyczącymi oceny bezpieczeństwa produktu, w przypadku braku zastosowania powyżej wskazanych, przy ocenie, czy produkt jest bezpieczny, uwzględnia się w szczególności: normy międzynarodowe, umowy międzynarodowe, dobrowolne programy certyfikacji lub podobne ramy oceny zgodności przeprowadzanej przez osobę trzecią, w szczególności opracowane w celu wsparcia prawa Unii, zalecenia Komisji lub wytyczne dotyczące oceny bezpieczeństwa produktu, normy krajowe opracowane w państwie członkowskim, w którym udostępniany jest produkt, aktualny stan wiedzy i technologii, w tym opinie uznanych organów naukowych i komitetów ekspertów, obowiązujące w danym sektorze kodeksy dobrej praktyki w odniesieniu do bezpieczeństwa produktów, uzasadnione oczekiwania konsumentów w odniesieniu do bezpieczeństwa.

3. Oznakowanie produktów w sposób umożliwiający identyfikację oraz śledzenie ich pochodzenia.

Osoby odpowiedzialne zapewniają, aby ich produkty były opatrzone:

  • numerem typu, partii lub serii, lub
  • posiadały inny widoczny i czytelny dla konsumenta element umożliwiający ich identyfikację, lub
  • w przypadku gdy wielkość lub charakter produktu to uniemożliwiają – aby wymagane informacje były umieszczone na opakowaniu lub w dokumencie dołączonym do produktu.

Ponadto, osoba odpowiedzialna zobowiązania jest umieścić na opakowaniu lub na produkcie, paczce lub w dołączonym dokumencie:

  • nazwę,
  • zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy, oraz
  • dane kontaktowe, w tym adres pocztowy i elektroniczny, podmiotu gospodarczego, tj. osoby odpowiedzialnej na produkcie lub na jego opakowaniu, paczce lub w dołączonym dokumencie.

4. Reagowanie na wszelkie stwierdzone ryzyka związane z produktami, w tym informowanie właściwych organów nadzorczych i w razie potrzeby podejmowanie działań korygujących.

Ponadto, jak już zostało wskazane w początkowej części artykułu, osoba odpowiedzialna podejmuje współpracę z organami nadzoru rynku, w tym, na uzasadniony wniosek, upewniając się, że podjęte zostaną natychmiast niezbędne działania naprawcze w celu usunięcia niezgodności z wymaganiami określonymi w unijnym prawodawstwie harmonizacyjnym mającym zastosowanie do danego produktu. Jeżeli nie jest to możliwe – w celu ograniczenia ryzyka, jakie stwarza dany produkt, na żądanie organów nadzoru rynku lub z własnej inicjatywy, w przypadku gdy podmiot gospodarczy, uzna lub ma powody, by uważać, że dany produkt stwarza ryzyko.

5. Zapewnienie, że produktowi towarzyszą właściwe instrukcje obsługi oraz informacje o ryzyku, które mogą wystąpić podczas użytkowania.

Osoby odpowiedzialne zapewniają dołączenie do produktu jasnych instrukcji i informacji na temat bezpieczeństwa w języku łatwo zrozumiałym przez konsumentów, określonym przez państwo członkowskie, w którym dany produkt jest udostępniany. Wymaganie to nie ma zastosowania w przypadku gdy produkt może być używany bezpiecznie i w sposób zamierzony przez producenta bez takich instrukcji i informacji na temat bezpieczeństwa.

Podsumowanie

Rozporządzenie GPRS wprowadza na rynku gospodarczym dużo zmian. Przede wszystkim zaostrza rygor bezpieczeństwa produktów oraz wprowadza szeroki zakres obowiązków osób odpowiedzialnych za wprowadzenie produktów do Unii Europejskiej. Wszelkie zmiany mają na celu większą ochronę konsumenta. Treść Rozporządzenia GPRS wprost wskazuje, iż celem rozporządzenia jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego, przy równoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony konsumentów.

Prawnik nieruchomości Warszawa – Spójrz na Ofertę!