Witajcie ponownie na moim blogu „Z miłości do nieruchomości ❤️”, gdzie zajmiemy się analizą sytuacji, w której pośrednik w obrocie nieruchomościami dokonuje czynności pośrednictwa bez formalnie zawartej umowy, a następnie dochodzi wynagrodzenia opierając się na instytucji bezpodstawnego wzbogacenia.
Opis sytuacji
Ponownie witamy się z naszymi bohaterami: Pośrednik Pan Ryszard, Kupująca Pani Anastazja
Pan Ryszard jest doświadczonym pośrednikiem, który od lat zajmuje się świadczeniem usługi pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Na swojej stronie internetowej oraz w branżowych portalach umieścił ofertę sprzedaży pewnego lokalu usługowego, w którym wcześniej mieściła się restauracja. Pośrednik zarówno na stronie internetowej, jak i w portalach branżowych komunikował, iż skorzystanie z jego usług wiąże się z obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia pośrednika. Zgłosiła się do niego Pani Anastazja, którą znał doskonale. Pani Anastazja przy wsparciu Pana Ryszarda nabyła już kilka mieszkań i dwa lokale, w których obecnie prowadziła restauracje. Strony nie podpisy umowy pośrednictwa, bo Pani Anastazja śpieszyła się na samolot. Pan Ryszard z uwagi na wieloletnią znajomość rozpoczął świadczenie usług na rzecz Pani Anastazji, a że był pośrednikiem z wieloletnim doświadczeniem bardzo starannie i dokładnie dokumentował wykonane na rzecz Pani Anastazji czynności. Jakież było jego zdziwienie kiedy okazało się, że Pani Anastazja zawarła umowę sprzedaży nieruchomości nie informując go o tym.
Analiza prawna
Zgodnie z polskim prawem, umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami powinny być zawarte w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności. Forma elektroniczna to złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Brak właściwej formy umowy skutkuje jej nieważnością. Ponadto, zakres czynności pośrednictwa powinien być określony w umowie.
Natomiast bezpodstawne wzbogacenie ma miejsce, gdy jedna strona uzyskuje korzyść kosztem drugiej bez podstawy prawnej lub faktycznej. Aby skutecznie dochodzić roszczeń z tego tytułu, pośrednik musi wykazać, że strona wzbogaciła się bezpodstawnie, a on sam poniósł stratę w postaci niewypłaconego wynagrodzenia.
Case study
Pan Ryszard, mając na uwadze swe dotychczasowe starania i nakład pracy, postanowił dochodzić swojego wynagrodzenia na drodze sądowej. Po analizie przepisów i konsultacji z prawnikiem, zdecydował się na dochodzenie roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia Pani Anastazji.
Wnioski
Sprawa została rozstrzygnięta na korzyść Pana Ryszarda. Sąd uznał, że praca pośrednika przyczyniła się do osiągnięcia przez Panią Anastazję korzyści majątkowej, a brak zapłaty wynagrodzenia stanowił bezpodstawne wzbogacenie. Dlaczego tak się stało. Pan Ryszard od początku jasno komunikował, iż jego usługi są płatne. Informacje na ten temat znajdowały się w ofercie na stronie internetowej oraz na portalach branżowych. Pan Ryszard informował o tym Panią Anastazję również w mailach. Dla Pana Ryszarda, który był licencjonowanym, doświadczonym pośrednikiem naturalne było staranne i dokładne dokumentowanie wykonania na rzecz Pani Anastazji czynności.
Jeśli jesteś pośrednikiem pamiętaj jednak o tym, że najważniejsze jest zawarcie umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności. Skorzystania z instytucji bezpodstawnego wzbogacenia to jedynie koło ratunkowe. Twoja sprawa będzie oceniana przez Sąd i to w wcale nie oznacza, iż rozstrzygnięcie będzie dla Ciebie korzystne. W takiej sprawie należy wykazać, że klient wzbogacił się korzystając z usług pośrednika bez odpłatności, co doprowadziło do zubożenia pośrednika.
Dowiedz się więcej i zobacz jak wygląda wzór umowy pośrednictwa sprzedaży nieruchomości na wyłączność.
